Vấn đề về tăng sắc tố là một hiện tượng phổ biến và thường không gây hại nhiều. Khi mắc phải tình trạng này, các khu vực da bắt đầu có màu sắc đậm hơn so với vùng da xung quanh. Sự sẫm màu xảy ra khi có sự tích tụ quá mức melanin, chất sắc tố nâu gây nên màu da tự nhiên, tạo ra những tế bào melanin thừa trên bề mặt da. Vậy hiện tượng da bị tăng sắc tố phải làm sao? Nguyên nhân xuất phát từ đâu? Hãy cùng Ana đi tìm câu trả lời nhé!
1. Da bị tăng sắc tố là gì?
Hiện tượng tăng sắc tố da (hay sự không đồng đều về sắc tố da và sự gia tăng melanin) đại diện cho một dạng rối loạn về sắc tố da. Khi mắc phải vấn đề này, các khu vực da sẽ hiển thị sự sậm màu so với phần da xung quanh. Sự sậm màu có thể biến đổi về màu sắc và kích thước tùy thuộc vào nguyên nhân gây nên hiện tượng tăng sắc tố.
Mọi người, không phụ thuộc vào độ tuổi, chủng tộc, hay màu da, đều có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng tăng sắc tố da. Đáng chú ý, nguy cơ gia tăng tình trạng tăng sắc tố thường cao hơn đối với những người có làn da màu.
2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng da bị tăng sắc tố?
Tăng sắc tố da xuất phát từ đâu? Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự rối loạn trong sự phân bố sắc tố da, đặc biệt là sự gia tăng sản xuất melanin. Tuy nhiên, quá trình tăng cường sản xuất melanin không chỉ là kết quả của một nguyên nhân duy nhất mà còn phụ thuộc vào sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau.
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây tăng sắc tố da và gia tăng lượng melanin trong da mà quý vị cần nhận biết để thực hiện các biện pháp phòng ngừa:
2.1 Tiếp xúc trực tiếp với tác động của ánh sáng mặt trời (tia UV)
Điều này được xem là một nguyên nhân quan trọng đằng sau sự gia tăng sắc tố da. Trong bức xạ ánh sáng mặt trời, chúng ta có thể tìm thấy cả tia cực tím với độ dài sóng ngắn và dài, mang lại những hậu quả khác nhau khi tương tác với da.
Tia UVA có khả năng xâm nhập sâu vào lớp da, tác động tiêu cực lên tế bào melanocytes, kích thích quá trình sản xuất melanin và đẩy chúng lên bề mặt da.
Ngược lại, tia UVB, với bước sóng ngắn hơn, tác động mạnh mẽ hơn lên lớp biểu bì của da, thúc đẩy việc tăng cường sản xuất melanin và cytokine ở lớp sừng.
Cả hai loại tia UVA và UVB đều đóng góp vào việc hình thành các vùng da sậm màu, và mức độ tương tác này sẽ tăng theo tỷ lệ với mức độ tiếp xúc của da với ánh sáng mặt trời, làm tăng cường lượng hắc sắc tố và làm cho các mảng màu trở nên đậm hơn.
2.2 Da bị tổn thương hoặc viêm
Khi da bị tổn thương hoặc phải đối mặt với tình trạng viêm nhiễm, tế bào da sẽ phản ứng và quá trình tự nhiên của da trong việc chữa lành có thể dẫn đến tăng sản xuất melanin. Hậu quả của điều này là xuất hiện các vết thâm đen, làm sạm màu khu vực da bị tổn thương hoặc viêm.
Một trong những trường hợp phổ biến là hội chứng PIH, một dạng tổn thương xuất phát từ mụn trứng cá, tạo nên những vết thâm mụn đen. Quá trình này có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tác động của tia UV, thói quen nặn mụn, chạm vào da khi bị viêm, hay việc sử dụng các chất hóa học hoặc mỹ phẩm có khả năng kích ứng.
2.3 Sự thay đổi nội tiết tố/hormone
Sự biến động không đều của các hormone trong cơ thể đóng góp vào việc gây ra các vấn đề liên quan đến sắc tố da. Đặc biệt, sự tăng hoặc giảm đột ngột của nồng độ estrogen và progesterone có thể dẫn đến tình trạng nám và tàn nhang. Sự biến đổi nội tiết tố cũng phần nào được ảnh hưởng bởi việc sử dụng một số loại thuốc cũng như các giai đoạn phát triển cơ thể.
Các đối tượng có nguy cơ cao về tình trạng tăng sắc tố:
- Người đang ở giai đoạn dậy thì.
- Phụ nữ mang thai.
- Phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh.
- Những người sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.
- Những người mắc các bệnh như tuyến giáp, bệnh Addison, hoặc suy giảm chức năng của gan và thận.
2.4 Do yếu tố di truyền
Yếu tố di truyền đóng một vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến sắc tố da. Các sắc tố da mang tính di truyền thường là những đặc điểm hoàn toàn tự nhiên và không gây hại, chỉ là những đặc điểm đặc trưng của từng người. Ví dụ, sự gia tăng sắc tố da ở trẻ em có thể thể hiện qua những dấu vết màu xanh, nâu trên cơ thể hoặc sự xuất hiện của các chấm tàn nhang trên khuôn mặt.
Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa với việc nếu trong gia đình của bạn có nhiều người có các vấn đề về sắc tố như nám hay đồi mồi, thì có khả năng cao bạn cũng sẽ không tránh khỏi những tình trạng tương tự.
2.5 Xuất hiện tình trạng lão hóa da
Sự lão hóa nội tại, tức là quá trình tự nhiên diễn ra trong cơ thể, là kết quả của việc khả năng tự chữa lành DNA của tế bào giảm đi do tác động của thời gian. Trong quá trình này, cơ thể trải qua sự mất mát chất tự nhiên cần thiết để duy trì sự sống và hoạt động của tế bào, dẫn đến giảm khả năng tái tạo của da và các tế bào khác.
Lão hóa quang học là hiện tượng mà da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, tạo ra các thay đổi trong quá trình sản xuất melanin của da. Ánh sáng mặt trời kích thích tăng sản xuất melanin, gây ra sự tăng sắc tố da. Đồng thời, ánh sáng mặt trời cũng có thể làm tổn thương da, gây viêm nhiễm và tăng nguy cơ hình thành vết nám, đốm nâu, và các vấn đề khác liên quan đến màu da.
Sự kết hợp cả hai tiến trình lão hóa này có thể là nguyên nhân gây tổn thương da, gây viêm nhiễm và gia tăng sắc tố trên da.
2.6 Do tác dụng của thuốc điều trị bệnh
Gia tăng sắc tố da cũng có thể là một dấu hiệu của một số bệnh như bệnh tự miễn, rối loạn chuyển hóa, và thiếu hụt vitamin. Hơn nữa, nó có thể được kích thích bởi nhiều loại thuốc như thuốc điều trị ung thư, kháng sinh, thuốc chống sốt rét và thuốc chống co giật.
3. Da bị tăng sắc tố phải làm sao?
Da bị tăng sắc tố phải làm sao? Việc xác định chính xác nguyên nhân và hiểu rõ nhu cầu của da sẽ giúp bạn tìm ra phương pháp khắc phục hiệu quả và bền vững. Dưới đây là một số giải pháp bạn có thể tham khảo để đối phó với tình trạng tăng sắc tố:
3.1 Da bị tăng sắc tố phải làm sao – Sử dụng phương pháp tự nhiên
Làm mờ sắc tố da thông qua việc sử dụng nguyên liệu tự nhiên tại nhà là một phương pháp đơn giản để ngăn chặn và chăm sóc làn da tăng sắc tố. Bạn có thể tận dụng lợi ích của các nguyên liệu tự nhiên để tự mình cải thiện tình trạng tăng sắc tố melanin, bao gồm:
- Lá nha đam: Chứa nhiều chất chống oxy hóa và polysaccharide, nha đam giúp làm dịu da, mờ thâm và giảm sự tăng sắc tố.
- Mật ong: Với khả năng kháng khuẩn, kháng viêm, giữ ẩm và cung cấp dưỡng chất, mật ong có thể làm cho da sáng bóng và mềm mại hơn.
- Nghệ: Chứa chất curcumin, nghệ giúp mờ thâm, giảm sản xuất melanin, cải thiện màu da và làm da trở nên đồng đều hơn.
- Sữa chua: Chứa axit lactic giúp làm sáng da và cung cấp độ ẩm, đồng thời còn chứa enzyme tự nhiên giúp làm sạch và loại bỏ tế bào chết.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả của các phương pháp tự nhiên này thường không được đánh giá cao bởi có thể gây kích ứng da nếu sử dụng không đúng cách.
3.2 Da bị tăng sắc tố phải làm sao – Cân bằng nội tiết tố
Da bị tăng sắc tố phải làm sao? Bạn có thể điều chỉnh lại cân bằng nội tiết tố của mình. Thay đổi nhỏ trong lối sống có thể đồng thời cải thiện cân bằng hormone trong cơ thể, duy trì mọi hoạt động tự nhiên để tối ưu hóa sức khỏe nội tiết tố và mang lại lợi ích cho làn da.
Để thực hiện điều này, bạn nên duy trì những thói quen lành mạnh như:
- Bổ sung đủ chất đạm trong mỗi bữa ăn.
- Tiêu thụ chất béo lành mạnh và hạn chế chất béo chuyển hóa.
- Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa.
- Thực hiện tập thể dục đều đặn và duy trì cân nặng ổn định.
- Theo dõi sức khỏe của hệ tiêu hóa và đường ruột.
- Kiểm soát chỉ số đường huyết ổn định.
- Giảm căng thẳng và đảm bảo giấc ngủ đủ giấc.
3.3 Sử dụng sản phẩm chăm sóc chống tăng sắc tố
Làm thế nào để chọn lựa sản phẩm chăm sóc da khi đang phải đối mặt với vấn đề tăng sắc tố? Trong trường hợp này, việc sử dụng các sản phẩm bôi ngoài chứa các thành phần như Kojic acid, hydroquinone, tretinoin, retinol, tranexamic acid, alpha arbutin, có thể là một giải pháp hữu ích. Những thành phần này, mặc dù hoạt động theo cơ chế khác nhau, nhưng đều có khả năng ức chế hoạt động của enzyme tyrosinase, giảm sản xuất melanin để đạt được sự ổn định trong sắc tố da.
Sử dụng những sản phẩm này trong khoảng 3-4 tuần có thể dẫn đến dấu hiệu của sự tái tạo tế bào, khiến tế bào mới thay thế những vị trí tế bào hư tổn. Quá trình này sẽ thúc đẩy quá trình trẻ hóa tế bào, đồng thời cải thiện độ đồng đều và sự sáng bóng của làn da.
Tuy nhiên, vì các thành phần đã nêu trên đều có hoạt tính mạnh mẽ và có thể gây kích ứng da, việc thêm chúng vào chế độ chăm sóc da của bạn cần phải được tư vấn từ bác sĩ trước.
3.4 Sử dụng thuốc điều trị tăng sắc tố da
Ngoài việc áp dụng sản phẩm chăm sóc da bên ngoài, các chuyên gia có thể đề xuất sử dụng một số loại thuốc uống để điều trị tình trạng tăng sắc tố, nhằm ức chế quá trình sản xuất melanin. Tuy nhiên, các loại thuốc này thường đi kèm với các tác dụng phụ, do đó, không nên tự y áp dụng hoặc tăng liều lượng mà không có sự hướng dẫn chính xác từ bác sĩ.
3.5 Sử dụng phương pháp peel da hóa học
Một phương pháp độc đáo được nhiều chuyên gia da liễu ưa chuộng là peel da hóa học. Điều này không liên quan đến việc sử dụng rượu thuốc hoặc các loại thuốc bắc để lột da. Peel da hóa học chỉ tác động lên lớp sừng của da, giúp bong lớp dày tế bào mà không gây bào mòn, như các phương pháp khác.
Các thành phần trong peel da hóa học tác động trực tiếp lên lớp sừng, phá vỡ liên kết giữa các tế bào và thấm sâu vào da. Nó kích thích quá trình tái tạo tế bào, thúc đẩy tế bào mới lên bề mặt da và tạo ra liên kết mới. Phương pháp này giúp loại bỏ hắc sắc tố, làm lộ lớp da mới, mang lại làn da trắng sáng và đồng đều.
Tuy nhiên, peel da hóa học cũng mang theo những rủi ro, đặc biệt là khi sử dụng quá thường xuyên hoặc với nồng độ cao, có thể dẫn đến bỏng da, làm da trở nên nhạy cảm hơn và tăng nguy cơ sạm da.
3.6 Điều trị tăng sắc tố bằng công nghệ laser
Hiện nay, một trong những phương pháp phổ biến để điều trị da bị tăng sắc tố là sử dụng công nghệ laser. Bằng cách áp dụng tia laser vào da, hắc sắc tố sẽ bị nhiệt độ phá vỡ và loại bỏ tự nhiên theo cơ chế thanh lọc. Phương pháp này loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của tăng sắc tố và kích thích quá trình tái tạo tế bào, giúp nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh.
Tuy nhiên, việc chọn lựa công nghệ laser với bước sóng phù hợp cần phải được điều chỉnh tùy thuộc vào tình trạng tăng sắc tố cụ thể của từng người. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ của các chuyên gia để giảm thiểu rủi ro trong quá trình thực hiện.
3.7 Kết hợp thuốc bôi và công nghệ cao trong điều trị tăng sắc tố da
Sự kết hợp giữa việc sử dụng thuốc bôi ngoài da và công nghệ cao có thể mang lại hiệu quả cao trong điều trị tăng sắc tố da. Khi kết hợp cả hai phương pháp này, bạn có thể tận dụng được lợi ích của cả hai để giảm sản xuất hắc sắc tố và cải thiện tình trạng màu da.
4. Kết luận
Với những thông tin trên chắc chắn Ana đã giúp bạn hiểu rõ được tính chất của vấn đề tăng sắc tố da cũng như biết được nguyên nhân và phương pháp khi da bị tăng sắc tố phải làm sao? Có nhiều phương pháp khác nhau để giảm tăng sắc tố da, nhưng hiện nay, ưu tiên cho những phương pháp hiện đại có thể đem lại hiệu quả nhanh chóng và duy trì kết quả thông qua các phương tiện chăm sóc da chuyên nghiệp tại nhà.
